Là địa phương duy nhất ở miền Bắc hội tụ đủ 5 loại hình giao thông cùng hệ thống cảng biển lớn, Hải Phòng có nhiều lợi thế phát triển logistics phục vụ sản xuất - xuất, nhập khẩu tại các khu công nghiệp, khu kinh tế.
Tuy nhiên, hoạt động logistics của Thành phố còn nhiều hạn chế như: chi phí vận tải cao, thiếu kho bãi chuẩn hóa, hạ tầng kết nối chưa đồng bộ. Trước nhu cầu tối ưu chuỗi cung ứng ngày càng cấp thiết, các giải pháp logistics chuyên biệt cho doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu kinh tế đang trở thành yếu tố then chốt giúp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chưa phát triển xứng tầm
Hàng hóa xuất nhập khẩu qua Cảng Đình Vũ.
Theo các chuyên gia, Hải Phòng với vị thế là trung tâm logistics quan trọng của khu vực phía Bắc và cả nước đang sở hữu nhiều lợi thế vượt trội để phát triển ngành logistics. Tận dụng thế mạnh của mình, Thành phố cũng chủ động xây dựng và triển khai quy hoạch logistics hiện đại, đồng bộ, tập trung phát triển các trung tâm logistics quy mô lớn như: khu vực Đình Vũ - Cát Hải, Nam Đình Vũ, VSIP... Những khu vực này không chỉ đóng vai trò lưu trữ, trung chuyển hàng hóa, mà còn là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, kết nối trực tiếp với các khu công nghiệp, cảng biển và các tuyến giao thông chiến lược…
Một ưu thế vượt trội của Hải Phòng là hạ tầng cảng biển gắn với công nghiệp. Sở hữu hệ thống cảng biển lớn, hiện đại, nổi bật là Cảng Lạch Huyện, Hải Phòng có khả năng tiếp nhận các tàu container trọng tải lớn, vận hành liên tục và kết nối trực tiếp với các tuyến vận tải biển quốc tế, kết nối trực tiếp với Mỹ, châu Âu và các thị trường toàn cầu. Nhất là, mô hình liên kết cảng biển - khu công nghiệp - trung tâm logistics tạo nên hệ sinh thái khép kín, giúp tối ưu hóa chi phí và thời gian vận chuyển hàng hóa. Nhờ đó, ngành logistics Hải Phòng dần có những bước phát triển ấn tượng. Dịch vụ logistics duy trì tốc độ tăng trưởng 20-23%/năm và đóng góp khoảng 13-15% GRDP thành phố. Thành phố hiện có khoảng 250 doanh nghiệp logistics, với hơn 170.000 lao động, 60 kho bãi lớn với tổng diện tích hơn 700 ha được phân bố chủ yếu tại các khu vực cảng biển trọng điểm như: Đình Vũ, Tân Vũ, Chùa Vẽ, Hoàng Diệu và Hải An.
Tuy nhiên trên thực tế, ngành logistics của Hải Phòng chưa phát triển tương xứng tiềm năng và vai trò trung tâm kinh tế biển, cửa ngõ giao thương quốc tế, nhất là trong các khu công nghiệp, khu kinh tế - nơi nhu cầu của các doanh nghiệp về xuất, nhập khẩu hàng hoá là rất lớn. Theo Phó trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng Bùi Ngọc Hải, chi phí logistics của Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng vẫn cao so với các quốc gia trong khu vực, tạo thách thức lớn đối với doanh nghiệp trong nâng cao năng lực cạnh tranh. Nguyên nhân do sự liên kết trong chuỗi cung ứng giữa các doanh nghiệp còn lỏng lẻo. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp logistics với doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu hiện nay chủ yếu mang tính hợp tác từng phần, chưa phát triển thành quan hệ chiến lược. Nhiều doanh nghiệp của Hải Phòng chưa tận dụng được lợi thế của nhau để tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ nội khối doanh nghiệp địa phương còn hạn chế, chưa tạo được sức mạnh tổng hợp để thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành logistics…
Các doanh nghiệp logistics bốc dỡ, vận chuyển hàng hóa trong Khu công nghiệp Đình Vũ.
Tập trung xây dựng các chuỗi cung ứng khép kín
Nhìn nhận được những vướng mắc, khó khăn của ngành logistics tại Hải Phòng, thời gian qua, các đồng chí lãnh đạo thành phố có những chỉ đạo cụ thể nhằm tăng cường kết nối, hợp tác giữa các doanh nghiệp logistics với doanh nghiệp sản xuất, thương mại và xuất nhập khẩu trên địa bàn. Thành phố định hướng xây dựng các mô hình chuỗi cung ứng khép kín, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, phát triển hạ tầng mềm, nhất là chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế. Những giải pháp này không chỉ giúp giảm chi phí logistics, mà còn là điều kiện tiên quyết để Hải Phòng hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm logistics hiện đại, hiệu quả và đẳng cấp quốc tế trong tương lai gần.
Mới đây, Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng phối hợp Bưu điện Hải Phòng tổ chức hội thảo “Giải pháp logistics tối ưu dành cho doanh nghiệp tại các khu công nghiệp, khu kinh tế thành phố Hải Phòng”. Chương trình nhằm mục tiêu tìm các giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả logistics, giảm chi phí và tăng cường kết nối chuỗi cung ứng. Đồng thời đưa ra các giải pháp logistics gắn với chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.
Phó tổng giám đốc Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) Lê Quốc Anh thông tin: Vietnam Post là một trong những doanh nghiệp sở hữu hạ tầng logistics lớn nhất cả nước với hơn 13.000 điểm phục vụ phủ tới 100% số xã, phường, hệ thống 14 trung tâm chia chọn lớn, 200 kho hàng các cấp, đội xe vận tải từ nội vùng đến liên tỉnh và mạng lưới chuyển phát kết nối tới hơn 190 quốc gia. Vietnam Post sẵn sàng phục vụ doanh nghiệp tại Hải Phòng nói chung, doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu kinh tế nói riêng với những giải pháp hậu cần được thiết kế riêng.
Để tối ưu hoá chuỗi cung ứng, Phó trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng Bùi Ngọc Hải đề nghị các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực logistics, sản xuất, thương mại và xuất nhập khẩu trên địa bàn thành phố cần tăng cường phối hợp, chia sẻ cơ hội hợp tác, đặc biệt là ủng hộ và ưu tiên sử dụng kho bãi, dịch vụ logistics của các doanh nghiệp thành phố. Các đơn vị cung ứng dịch vụ logistics cũng cần chủ động hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu, từ đó tư vấn, cung cấp giải pháp phù hợp, hiệu quả, thay vì chỉ dừng lại ở vai trò cung cấp đơn thuần. Hải Phòng cam kết tiếp tục đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, hạ tầng và chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp logistics phát triển, từng bước đưa ngành dịch vụ logistics trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần vào sự tăng trưởng bền vững của thành phố cũng như khu vực phía Bắc.